Wiele osób, regularnie wykonuje różnego rodzaju badania krwi, ponieważ dzięki nim, mamy możliwość odpowiedniego skontrolowania stanu naszego zdrowia. Nie każdy jednakże, zdaje sobie sprawę z tego, że zawsze do badania takiego, należy się odpowiednio przygotować, nie wystarczy, że na czczo pójdziemy do pielęgniarki na badanie, trzeba również przestrzegać kilku innych zasad, to wtedy będziemy mieli pewność, że wyniki rzeczywiście oddają nasz stan zdrowia.
Czym jest morfologia krwi?
Morfologia krwi to podstawowe badanie diagnostyczne wykonywane na próbce krwi. W trakcie wykonywania tego badania określa się stan ilościowy i jakościowy poszczególnych składników krwi. Wyniki mogą w jawny sposób wskazywać na istniejące choroby, skazy krwotoczne, stany zapalne, schorzenia zakaźne, choroby krwi, a także krwotoki wewnętrzne, niedokrwistość czy nadkrwistość. Do podstawowych składników krwi, które są kontrolowane podczas morfologii, zalicza się czerwone krwinki, hemoglobinę, białe krwinki, płytki krwi oraz badanie hematokrytu, związane z erytrocytami. Oczywiście wszystkie składniki krwi są badane bardziej kompleksowo, dlatego badanie jest rozbite a kilka różnych dziedzin i parametrów. Dodatkowo zazwyczaj robiony jest tzw. rozmaz, czyli badanie pod mikroskopem poszczególnych rodzajów leukocytów
O czym należy pamiętać przed badaniem morfologicznym
Przede wszystkim najważniejsze jest to, że koniecznie trzeba być na czczo, a to oznacza, że przez ok. 12 godzin powinniśmy się powstrzymać od jedzenia po to, aby uzyskane w badaniu wyniki odpowiadały stanowi faktycznemu. Kolacja zjedzona poprzedniego dnia powinna być lekko strawna. Przed badaniem można tylko wypić szklankę wody albo niesłodzonej herbaty. Zawsze do laboratorium należy przyjść najlepiej między godzina 7 a 9.30 (najpóźniej o godzinie 10), ponieważ niektóre parametry krwi zmieniają się w ciągu doby. Pobranie krwi we wskazanym czasie daje możliwość uzyskania największej powtarzalności (a więc prawdziwości) wyników. Kolejną ważną rzeczą jest to, że Na 2-3 dni przed badaniem trzeba powstrzymać się od picia alkoholu i ograniczyć inne używki, w tym kawę i papierosy. W dniu badania powstrzymać się od przyjęcia porannej porcji leków lub przyjąć je, jeśli tak zdecyduje lekarz. Wtedy jednak o przyjętych lekach trzeba poinformować pracownika laboratorium. Zawsze przed pobraniem krwi pacjent powinien przez pół godziny odpoczywać, najlepiej siedząc.
Badanie krwi – dlaczego rano?
Zmiany fizjologiczne, jakie zachodzą w organizmie, są podporządkowane rytmom dobowym. Ocena wpływu pór dnia na fizjologię zajmuje się chronofarmakologia. Wynika z niej m.in., że stężenie jonów sodu, potasu i magnezu – pierwiastków ważnych dla funkcjonowania organizmu – jest niższe w nocy, a najwyższe rano. Fosforanów (ważnych dla elastyczności komórek) jest najwięcej w nocy, a rano przyjmują one wartości bardzo niskie. Kreatynina, której zawartość we krwi świadczy o kondycji nerek, podnosi się wieczorem. Natomiast poziom glukozy, istotny dla osób zagrożonych lub już chorych na cukrzyce, zwiększa się w nocy, a opada w ciągu dnia. Dlatego w każdym z tych przypadków krew do badania najlepiej oddać rano. Podobnie poziom żelaza: powinien być oceniany na podstawie próbki pobranej rano, bo po południu stężenie tego pierwiastka we krwi jest najwyższe. Także ocena hemoglobiny, bez której utrudnione jest wchłanianie wapnia i żelaza, będzie najbardziej obiektywna w godzinach, gdy ma ona wysokie stężenie. Ale np. w przypadku oznaczeń hormonów tarczycy oraz płciowych czas pobrania krwi nie ma wpływu na wyniki badań.
Badanie krwi, a leki
Jeżeli stale przyjmujesz leki, np. na nadciśnienie tętnicze, należy je zażyć tak jak zwykle. Lekarz, który nas prowadzi, będzie umiał ocenić ich wpływ na wyniki. Jeśli przed badaniem nie wolno zażyć leku, lekarz o tym uprzedzi. Tak najczęściej postępuje się przy oznaczaniu poziomu hormonów tarczycowych. Gdy przyjmujesz bez uzgodnienia z lekarzem np. zestawy witamin i minerałów, 3-4 dni przed pobieraniem krwi trzeba je odstawić. Inaczej w badaniach uwidoczni się tzw. pik, czyli chwilowe wysokie stężenie pierwiastków, które maskuje prawdziwy ich poziom. Szczególnie ostrożne powinny być osoby stale przyjmujące preparaty zawierające żelazo. Jeżeli rano połkniesz tabletkę, a po godzinie lub dwóch oddasz krew – poziom żelaza będzie chwilowo na dobrym poziomie. Dopiero po 3-4 godzinach może spaść poniżej normy. Dlatego lekarz nie rozpozna anemii. Przed badaniem odstaw również preparaty ziołowe, ponieważ podobnie jak leki syntetyczne, wpływają na aktywność enzymów, gospodarkę hormonalną, a także stężenie pierwiastków we krwi.
Jak wygląda badanie krwi?
Krew do badania najczęściej pobiera się z żyły w zgięciu łokciowym, ale można też z żyły na grzbiecie dłoni lub stopie. Używa się do tego celu igieł o różnej grubości, które są połączone ze specjalnymi pojemnikami na krew. Przed wkłuciem igły zakłada się opaskę uciskową i dezynfekuje miejsce, z którego będzie pobierana krew. Pojemniki z krwią trafiają do laboratorium, gdzie specjalista bada krew, oceniając jej skład i budowę krwinek pod mikroskopem.
