Lordoza pogłębiona (inaczej plecy wklęsłe) to wada postawy, której cechą charakterystyczną jest nadmierne wygięcie kręgosłupa ku przodowi w dole pleców. Nieleczona lordoza może nie tylko się pogłębić i zaburzyć proporcje sylwetki, lecz także dać poważne powikłania, np. przewlekłe bóle pleców czy artretyzm. Jakie są przyczyny i objawy lordozy? Na czym polega leczenie? Jakie ćwiczenia należy wykonywać, by zmniejszyć lordozę?
Skąd mamy wiedzieć, że to lordoza?
Każdy doświadczony i wykwalifikowany lekarz, czy też pielęgniarka, od razu rozpozna, czy dana przypadłość, to lordoza. Jeżeli się z tym zmagasz, już zapewne w czasach szkolnych, ktoś Ci coś o niej napomknął. Osoby z lordozą kręgosłupa mają w charakterystyczny sposób wygięte pośladki i brzuch, co łatwo zaobserwować, stojąc bokiem do lustra. Jest jeszcze jeden sposób, żeby przekonać się, że nietypowa krzywizna pleców to właśnie lordoza: połóż się na plecach, na twardym podłożu. Teraz postaraj się wsunąć rękę pod lędźwiowy odcinek kręgosłupa przypadku lordozy nie powinnaś mieć z tym problemów, a nawet pozostanie odstęp między twoją ręką a plecami. Lordoza kręgosłupa lędźwiowego jest jednym z dwóch rodzajów choroby. Drugą jest lordoza szyjna, czyli nadmierne wygięcie kręgosłupa w odcinku szyjnym.
Jakie są przyczyny lordozy?
Lordoza może być wynikiem utrzymywania nieprawidłowej postawy ciała i/lub braku ruchu, otyłości, a także wadą wrodzoną. Ponadto może być też następstwem:
- innej wady postawy – kifozy pogłębionej (nadmiernego wygięcia na zewnątrz w środkowej części pleców);
- urazów (np. zwichnięcia biodra)
- niektórych schorzeń, takich jak: krzywica, osteoporoza, dystrofia mięśniowa (czyli zanik mięśni), zapalenie krążków międzykręgowych (tzw. dysków), choroba zwyrodnieniowych kręgosłupa i rwa kulszowa, achondroplazja (choroba prowadząca do karłowatości), kręgozmyk (przemieszczenie się kręgów względem siebie – wyższy kręg ulega podwinięciu do przodu względem niższego). Lordoza może być nawet powikłaniem gruźlicy
Lordoza – diagnoza
Aby zdiagnozować lordozę, wystarczy położyć się na plecach na twardej powierzchni, a następnie wsunąć dłoń pod dolny odcinek kręgosłupa, nad pośladkami. Prawidłowo przestrzeń pod dolną częścią pleców powinna być niewiele większa od wsuniętej dłoni. Jeśli jednak jest ona większa, wskazuje to na lordozę patologiczną.
W zdiagnozowaniu lordozy pomocne są badania obrazowe – RTG kręgosłupa.
Leczenie lordozy
Nie każda postać lordozy wymaga specjalistycznego leczenia. Jeśli nadmierne wygięcie kręgosłupa znika dzięki zmianie pozycji ciała – gdy dziecko pochyla się do przodu – nie wymaga ono leczenia. Pomocne mogą być jedynie odpowiednie ćwiczenia, które zapobiegną pogłębianiu się wady. Jeśli jednak wygięcie kręgosłupa nie ulega zmianie przy skłonie do przodu albo pojawiają się ból, skurcze mięśni, mrowienie lub drętwienie czy problemy z oddawaniem moczu lub kału, należy udać się do lekarza. Leczenie lordozy zależy od stopnia wygięcia i obecności innych objawów. Na szczęście bardzo niewiele przypadków lordozy wymaga specjalistycznego leczenia. Zwykle podstawą terapii jest gimnastyka korekcyjna, której celem jest spłaszczenie lordozy. Lekarz może także zlecić leki (w celu zmniejszenia bólu) i fizykoterapię (w celu wzmocnienia mięśni tułowia). W niektórych przypadkach konieczne może się okazać noszenie gorsetu ortopedycznego, który naciskając na kręgosłup, wymusza jego właściwe ustawienie.
Leczenie lordozy – ćwiczenia
Niezbędnym elementem korekcji pleców wklęsłych są ćwiczenia wzmacniające mięśnie rozciągnięte i osłabione. Wzmacniać należy mięśnie: pośladkowe, kulszowo-goleniowe, brzucha oraz prostownik grzbietu w odcinku piersiowym. Przy wzmacnianiu pośladków trzeba pamiętać o małym zakresie wyprostu w stawie biodrowym. Zbyt duży wyprost ( powyżej 15 stopni) zwiększa lordozę lędźwiową i przodopochylenie miednicy, co pogłębia wadę. Należy pamiętać również o pełnej stabilizacji miednicy. Pozycja wyjściową w tych ćwiczeniach powinno być leżenie przodem ( na brzuchu) na podwyższeniu, celem zwiększenia amplitudy ruchu. U osób o astenicznej budowie ciała zaleca się także wzmacnianie prostownika grzbietu w odcinku lędźwiowym ( ćwiczenia w niepełnym skurczu i pełnym rozciągnięciu). Niezwykle istotne w procesie korekcyjnym jest kształtowanie i doskonalenie nawyku prawidłowej postawy ciała. Należy korygować ustawienie stóp, kolan, miednicy, brzucha, kręgosłupa we wszystkich segmentach oraz głowy. Warto zacząć od korekcji lokalnych, przechodząc stopniowo do korekcji globalnych. Program postępowania rehabilitacyjnego u osób z plecami wklęsłymi powinien zawierać ćwiczenia oddechowe. Mają one na celu nauczenia poprawnego oddychania, zwiększenie pojemności życiowej płuc oraz wzmocnienie mięśni oddechowych (głównie przepony). Należy kształtować przeponowy tor oddechowy. Bardzo dobrym uzupełnieniem korekcji mogą być ćwiczenia w wodzie. Zaletą rehabilitacji w takim środowisku jest brak obciążania stawów, a dzięki oporowi wody można kształtować wytrzymałość oraz siłę mięśni osłabionych w tej wadzie.
